Các biện pháp đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí?

Cần làm gì để đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí?

An toàn trong gia công cơ khí góp phần đảm bảo tính mạng cho người và tài sản trong quá trình lao động. Để làm được điều đó, ngoài tuân thủ thực hiện các nguyên tắc, quy định đề ra thì đảm bảo kỹ thuật gia công cũng rất quan trọng.

Những tai nạn có thể xảy ra khi gia công cơ khí

Tai nạn là điều không ai mong muốn xảy ra trong cuộc sống. Tuy nhiên, tai nạn vẫn có thể xảy ra và gây mất an toàn trong gia công cơ khí cho người lao động nếu không thật sự cẩn thận.

Chuyển động của các trang thiết bị làm việc, phương tiện vận chuyển, phương tiện trợ giúp trong quá trình gia công như: bắn té kim loại, cắt xuyên thủng, kẹp chặt, va đập,… chính là mối nguy hiểm. Đó cũng là nguồn phát gây ra các sự cố với mức độ tổn thương khác nhau.

Tia lửa hàn điện có thể bắn vào mắt gây mất an toàn cho người lao động

Dưới đây là một số tai nạn thường gặp trong lĩnh vực gia công cơ khí:

• Vật liệu (phôi) bắn vào mắt;
• Bị máy cán, cắt, kẹp,…;
• Quần áo, trang phục, tóc bị cuốn vào máy móc;
• Đâm thủng;
• Điện giật;
• Bỏng;
• Va đập, sập đổ;
• Vấp ngã;
• …

Những nguyên nhân có thể gây tai nạn khi gia công cơ khí

Những nguyên nhân chung

Nhà xưởng bừa bộn là nguyên nhân gây mất an toàn trong quá trình gia công cơ khí

Hiện nay, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng mất an toàn gia công cơ khí. Nhìn chung, có một số nguyên nhân căn bản sau đây:

• Thiết bị che chắn không đảm bảo an toàn: Đồ dùng, thiết bị bảo hộ bị thiếu hoặc hỏng hóc;
• Máy móc thiết bị hỏng hóc: Hỏng bộ phận điều khiển máy, hở điện không đảm bảo;
• Công nhân viên, kỹ sư vi phạm các nội quy an toàn gia công cơ khí, vi phạm quy trình vận hành máy móc, vi phạm các tiêu chuẩn, quy phạm nhà nước,…;
• Môi trường làm việc không đảm bảo: thông gió không tốt, ánh sáng kém, ô nhiễm tiếng ồn vượt quá mức độ cho phép,…;
• Nhà xưởng sắp xếp không khoa học, máy móc, các nguyên vật liệu và thành phẩm gia công cơ khí bừa bộn, giao thông đi lại trong xưởng không thuận tiện;
• Vị trí của máy móc khi được lắp đặt hoặc khai thác sử dụng không hợp lý: lắp đặt sai kỹ thuật, các cơ cấu an toàn vận hành hay cơ cấu điều khiển máy gia công chưa thực sự đáp ứng các quy chuẩn về an toàn lao động
• Các tiêu chí về công nghệ, quy trình vận hành máy móc, trang thiết bị chưa được thiết kế phù hợp với các quy chuẩn về an toàn trong ngành nghề, lĩnh vực mà máy đang hoạt động.

Những nguyên nhân cụ thể

Bên cạnh những nguyên nhân chung, với mỗi phương pháp khác nhau sẽ tiềm ẩn những nguyên nhân gây mất an toàn trong gia công cơ khí khác nhau, cụ thể như sau:

Nguyên nhân tai nạn khi gia công cắt gọt

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn khi gia công cơ khí cắt gọt là:

• Các bộ phận trên cơ thể (tay, chân,…) hoặc do quần áo của người lao động không gọn gàng có thể bị cuốn trực tiếp vào máy móc khi đang vận hành.
• Do nguyên vật liệu không bền chắc, đá mài vỡ và văng ra gây mất an toàn đối với người lao động.
• Do mũi khoan được lắp không chặt và văng ra.
• Do phôi cứng bắn, văng vào người hoặc nhiệt độ gia công phôi quá cao dẫn đến tình trạng bỏng.
• Phôi được gia công với tốc độ nhiều và liên tục, tạo thành dây quấn vào người lao động hoặc tích tụ thành miếng văng ra.

Nguyên nhân tai nạn khi gia công nguội

Khuôn dập nguội cần được thiết kế bền vững tránh gây ra mất an toàn

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn trong gia công nguội là:

• Do chuyên môn của người lao động không tốt, động tác và tư thế gia công không đúng.
• Do gá, kẹp cố định chi tiết không chặt, không đúng kỹ thuật.
• Do máy móc gia công nguội được thiết kế khá đơn giản, kết cấu máy không đảm bảo bền vững, thiếu an toàn.
• Do sự va chạm của các dụng cụ cầm tay và người lao động có thể là vô ý hoặc cố tình bất cẩn.

Nguyên nhân tai nạn khi gia công hàn – cắt kim loại

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn trong gia công cơ khí hàn – cắt kim loại là:

• Do hở điện gây giật khi hàn.
• Do hồ quang hàn tỏa nhiệt lượng cao làm bỏng da, đau mắt người lao động.
• Gia công hàn – cắt kim loại cần sử dụng lửa có thể gây cháy nổ, mất an toàn cho người và tài sản của doanh nghiệp.
• Do que hàn cháy tạo ra khí độc và bụi thải vào môi trường xung quanh người lao động như: cacbonic, silic, mangan, oxit kẽm,…
• Do gia công cơ khí ở những địa hình, khu vực nguy hiểm như: trên cao, trong lòng ống, trong lòng đất,…

Nguyên nhân tai nạn khi gia công áp lực

Một số nguyên nhân chính gây mất an toàn trong gia công cơ khí áp lực là:

• Do quy trình gia công cán, dập, rèn,… ở trạng thái nóng có thể gây bỏng đối với người lao động.
• Do không cẩn thận trong quá trình sử dụng các dụng cụ cầm tay (kìm, búa, kéo,…).
• Do chi tiết cố định phôi không chắc chắn hoặc do kẹp không chính xác vị trí gây văng ra phôi ra ngoài.

Rèn sinh ra nhiệt độ cao có thể gây bỏng tay người lao động

Trên đây là những nguyên nhân gây mất an toàn gia công cơ khí thường gặp nhất. Hiểu và nắm được rõ các nguyên nhân trên giúp đội ngũ kỹ sư, công nhân khi gia công tránh được tối đa các sự cố và tổn hại không đáng có.

Cần làm gì để đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí?

Nguyên tắc chung

Đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về kỹ thuật an toàn đối với từng ngành nghề, lĩnh vực cụ thể, thỏa mãn các yêu cầu của nhà chế tạo trong hồ sơ máy. Cùng với đó là đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc an toàn trong gia công cơ khí như:

• Thực hiện đầy đủ các yêu cầu về an toàn, vệ sinh lao động theo các quy định hiện hành của nhà nước trong toàn bộ các khâu từ thiết kế cho đến chế tạo, gia công, lắp đặt, vận hành và quản lý máy móc, trang thiết bị.
• Xác định đầy đủ và chi tiết các vùng cụ thể trong nhà xưởng gia công có thể là mối nguy hiểm, nguồn phát gây tai nạn.
• Thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn cho người lao động và tài sản.
• Thiết kế, bố trí mặt bằng nhà xưởng phù hợp, thỏa mãn các điều kiện an toàn gia công như:
  • Chọn vị trí và lắp đặt máy móc, thiết bị phù hợp;
  • Bố trí nhà xưởng thuận tiện cho quá trình di chuyển;
  • Máy móc, thiết bị gia công cơ khí trong nhà xưởng được lắp đặt theo đúng kỹ thuật, đảm bảo đáp ứng đầy đủ các điều kiện an toàn;

Để đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí, có một số biện pháp cụ thể và quan trọng cần được áp dụng. Dưới đây là một số biện pháp đảm bảo an toàn phổ biến trong gia công cơ khí:

1. Tuân thủ các quy định và quy trình an toàn: Tất cả công nhân cần tuân thủ các quy định và quy trình an toàn được thiết lập bởi công ty hoặc nhà máy. Điều này bao gồm việc sử dụng các thiết bị bảo hộ cá nhân, tuân thủ quy tắc về vận hành máy móc và công cụ, và áp dụng các quy định an toàn trong quá trình làm việc.
2. Sử dụng các thiết bị an toàn và đồ bảo hộ: Cung cấp và sử dụng đúng các thiết bị bảo hộ cá nhân là một trong những biện pháp quan trọng để giảm thiểu nguy cơ trong gia công cơ khí. Điều này bao gồm việc sử dụng mũ bảo hiểm, kính bảo vệ, quần áo bảo hộ, găng tay và giày bảo hộ. Công nhân cần được hướng dẫn cách sử dụng và bảo quản đúng các thiết bị này.
3. Đảm bảo sự hiểu biết và nhận thức về an toàn của công nhân: Tổ chức các khóa đào tạo và tăng cường ý thức an toàn cho công nhân là một biện pháp quan trọng. Các khóa đào tạo có thể bao gồm việc giảng dạy về các quy tắc an toàn cơ bản, quy trình làm việc an toàn, phân loại và xử lý chất độc hại, và cách phản ứng trong tình huống khẩn cấp. Bằng cách nâng cao hiểu biết và nhận thức về an toàn, công nhân sẽ có khả năng nhận biết và tránh các nguy hiểm tiềm ẩn trong quá trình làm việc.
4. Kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa định kỳ của thiết bị: Đảm bảo thiết bị và máy móc đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và được kiểm tra, bảo dưỡng và sửa chữa định kỳ là rất quan trọng. Công nhân phải tuân thủ các hướng dẫn của nhà sản xuất và thực hiện các quy trình kiểm tra định kỳ để đảm bảo hoạt động an toàn và hiệu quả của thiết bị. Nếu phát hiện bất kỳ sự cố hoặc hỏng hóc nào, cần thực hiện sửa chữa ngay lập tức để tránh nguy hiểm tiềm ẩn.
5. Xây dựng một môi trường làm việc an toàn: Để tạo ra một môi trường làm việc an toàn trong gia công cơ khí, cần thiết phải thiết lập một hệ thống quản lý an toàn hiệu quả. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch và phân công công việc an toàn, đảm bảo các quy trình làm việc an toàn đúng mực, và thiết lập các biện pháp phòng ngừa (phần 1/2):
6. Quản lý nguyên liệu và chất lượng: Đảm bảo chất lượng và tính an toàn của nguyên liệu và thành phẩm là một yếu tố quan trọng trong gia công cơ khí. Kiểm tra và xác nhận nguồn gốc và chất lượng của nguyên liệu trước khi sử dụng để đảm bảo không có chất lượng kém hoặc chất độc hại.
7. Giám sát quá trình làm việc: Cần có hệ thống giám sát để theo dõi quá trình sản xuất và xử lý, đảm bảo tuân thủ quy trình an toàn và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Điều này có thể bao gồm giám sát qua camera, giám sát trực tiếp hoặc sử dụng các hệ thống giám sát tự động.
8. Quản lý rủi ro và phản ứng trong tình huống khẩn cấp: Đánh giá và quản lý rủi ro là một phần quan trọng trong việc đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí. Cần xác định các nguy cơ tiềm ẩn, đánh giá mức độ rủi ro và phát triển các biện pháp phòng ngừa và phản ứng trong tình huống khẩn cấp.
9. Bảo vệ môi trường: Trong quá trình gia công cơ khí, cần tuân thủ các quy định và quy trình để bảo vệ môi trường. Điều này bao gồm việc xử lý và tái chế chất thải, sử dụng các chất tẩy rửa và chất bôi trơn không gây ô nhiễm, và giảm tiêu thụ năng lượng và tài nguyên.
10. Liên kết với các tổ chức và cộng đồng liên quan: Hợp tác và liên kết với các tổ chức và cộng đồng liên quan có thể cung cấp thông tin, hướng dẫn và hỗ trợ để đảm bảo an toàn trong gia công cơ khí. Các tổ chức và cộng đồng này có thể là các cơ quan quản lý an toàn, nhà cung cấp thiết bị bảo hộ, hoặc các tổ chức chuyên về an toàn và môi trường.

Lưu ý rằng danh sách này chỉ cung cấp một số biện pháp đảm bảo an toàn phổ biến trong gia công cơ khí. Các biện pháp cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào loại công việc và yêu cầu an toàn cụ thể của từng tổ chức và nhà máy.